Tο φαινόμενο του «Αυτο-σαμποτάζ»: Πώς «αυτο-παγιδευόμαστε»

Tο φαινόμενο του «Αυτο-σαμποτάζ»: Πώς «αυτο-παγιδευόμαστε»

Γράφει η Αντιγόνη Κολιού, Ιστορικός, Σύμβουλος
***

Συχνά πολλοί άνθρωποι τείνουν να αναβάλλουν ή να καθυστερούν δράσεις και στόχους που έχουν οργανώσει ή φανταστεί, εξαιτίας ανασφάλειας, φόβου ή έλλειψης θάρρους.

Αυτό ακριβώς σημαίνει ότι «σαμποτάρουν» τον εαυτό τους και εγκλωβίζονται στις σκέψεις και τους φόβους. Το αυτό-σαμποτάζ αποτελεί μια είδους διαμάχη ανάμεσα στις συνειδητές και ασυνείδητες επιθυμίες μας. Από τη μια όψη, μας αποτρέπει από την ολοκλήρωση και επίτευξη των στόχων μας και από την άλλη, προστατεύει από την πιθανή απογοήτευση που μπορεί να προκληθεί από δυσάρεστες συνέπειες των ενεργειών μας. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να αξιολογούμε την κάθε μας κίνηση υπεύθυνα, δίχως όμως να αναβάλλουμε σημαντικά μελλοντικά μας σχέδια.

Είναι αξιοσημείωτο πως παρόλο που οι «ρίζες» του προβλήματος δεν είναι πάντα ορατές και εύκολα αντιληπτές, υπάρχουν κάποια φανερά σημεία στην συμπεριφορά μας που αποδεικνύουν το πώς αυτό-παγιδευόμαστε. Αρχικά, η ανασφάλεια και η αδυναμία λήψης πρωτοβουλιών, αποτελούν εμπόδιο στην εκπλήρωση των στόχων. Αυτό είναι απόρροια της έλλειψης αυτοεκτίμησης και αναγνώρισης της προσωπικής αξίας. Επίσης, οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες και η «δικτατορία» της τελειομανίας κυβερνούν την προσωπικότητα και δεν επιτρέπουν την φυσιολογική ροή της εξέλιξής μας. Οποιαδήποτε επιτυχία υποβαθμίζεται από την υπερβολική εμμονή για την επίτευξη ακόμη μεγαλύτερης επιτυχίας.

Επιπλέον η αίσθηση ότι κάποιος δεν νιώθει έτοιμος να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του, η οποία είναι λανθασμένη σκέψη καθώς δεν υπάρχει «απόλυτη ετοιμότητα», έχει ως συνέπεια να τον ακινητοποιεί. Ακόμη, οι επίμονες αρνητικές σκέψεις και η προσκόλληση στην ιδέα του φόβου, είναι απαγορευτικές συνθήκες  για την πραγματοποίηση των σχεδίων μας. Είναι ένα σύνηθες σενάριο, η ιδέα ότι αν τολμήσω και προχωρήσω θα αποτύχω. Είναι γεγονός πως φοβόμαστε το λάθος ξεχνώντας πως είναι κάτι ανθρώπινο και στη πραγματικότητα δίνει κίνητρο για βελτίωση.  Αυτή η προκατειλημμένη αντίληψη προκαλεί το αυτό-σαμποτάζ. Σε αντιδιαστολή όμως με τις δυσάρεστες σκέψεις και την καταστροφολογία, υπάρχουν τρόποι που μπορούν να συμβάλλουν στην διαχείριση του φαινομένου.

Σε πρώτο στάδιο, στη βάση του προβλήματος βρίσκονται η εξέταση και ο έλεγχος των πεποιθήσεων εκείνων που προκαλούν το σαμποτάζ.  Η απόκτηση της αυτοεκτίμησης και αναγνώρισης της αξίας και των ικανοτήτων μας θα επηρεάσει την αίσθηση αναβλητικότητας και του γενικότερου δισταγμού για δράση. Εξίσου σημαντικό είναι να αγνοήσει κάποιος την αρνητική επικριτική φωνή που ασκεί επίδραση την ώρα μιας απόφασης και να την αντικαταστήσει με ενθαρρυντικές σκέψεις που θα του προσδώσουν το κίνητρο που χρειάζεται. Πρόκειται για εκείνη την αρνητική φωνή του άλλου εαυτού που μέσω δεύτερων σκέψεων «μπλοκάρει» τις πράξεις μας.

Εν συνεχεία, είναι βασικό να καθορίσουμε τους στόχους με σαφήνεια, να οργανώσουμε τα επόμενα βήματα και σταδιακά να προχωρούμε προς την ολοκλήρωσή τους. Εστιάζοντας και πετυχαίνοντας αρχικά εύκολους και μικρούς στόχους, στην πορεία η μετάβαση προς  την εκπλήρωση υψηλότερων και ανώτερων στόχων θα πραγματοποιηθεί με περισσότερο θάρρος.

Εν κατακλείδι, το «μείγμα» των προαναφερθέντων αρνητικών σκέψεων έχει ως συνέπεια την αναβλητικότητα και την παγίδευση του εαυτού. Επιτρέποντας στις φοβίες μας να προσφέρουν την ψευδαίσθηση «ασφάλειας», επιτρέπουμε να μας ακινητοποιούν. Κρίνεται λοιπόν σημαντικό να αντιληφθούμε τις σκέψεις που μας εγκλωβίζουν και να προσπαθήσουμε να τις ελαττώσουμε και να τις αψηφήσουμε. Είναι προσωπική μας ευθύνη, η καλλιέργεια των αξιών της αυτοεκτίμησης και της εμπιστοσύνης στον εαυτό, η κατανόηση των λανθασμένων σκέψεων, η σωστή διαχείριση του άγχους και η αναζήτηση κινήτρων για επιτυχή πραγμάτωση των σχεδίων και για μια ισορροπημένη καθημερινότητα.

***


Φωτογραφία: Toa Heftiba / Unsplash
Αρχική δημοσίευση/Πηγή: psichologia.gr

Επιστροφή στο blog

Σχολιάστε

Τα σχόλια χρειάζεται να εγκριθούν πριν δημοσιευτούν